ความเป็นมา
สถาบันวิจัยพลังงาน เป็นหน่วยงานหนึ่งภายใต้จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก่อกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2534 (ค.ศ. 1991) ด้วยนโยบายของมหาวิทยาลัย ที่เน้นความสำคัญของงานวิจัย เทียบเท่าการเรียนการสอนและงานบริการวิชาการ ประกอบกับเพื่อร่วมแก้ปัญหาประเทศ อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากวิกฤติพลังงานโลกเมื่อปีพ.ศ. 2516และ 2522 (ค.ศ. 1973 และ 1979) โดยเริ่มต้นจากการจัดตั้งคณะกรรมการปฏิบัติการภารกิจด้านวิจัยพลังงาน เพื่อกำหนดแนวทางการวิจัยและส่งเสริมให้เกิดการวิจัยด้านพลังงานขึ้น ต่อมาในปี พ.ศ. 2525 จึงได้จัดตั้งเป็นศูนย์วิจัยและอบรมพลังงาน และได้ยกฐานะขึ้นเป็นสถาบันวิจัยพลังงานในที่สุด
กิจกรรมหลักที่สถาบันฯดำเนินการ ได้แก่ งานวิจัยเชิงนโยบาย ด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อมและงานบริการวิชาการ ด้านประสิทธิภาพพลังงานและการอนุรักษ์พลังงาน ตลอดจนงานด้านพลังงานทดแทน โดยที่กิจกรรมดังกล่าวส่วนใหญ่ได้รับการสนับสนุนจากทั้งหน่วยงานภาครัฐ หน่วยงานนานาชาติ และหน่วยงานเอกชน
นอกจากนี้สถาบันวิจัยพลังงานยังศึกษาและดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวกับปัญหาและโอกาสทางธุรกิจของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมาอย่างต่อเนื่อง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการพัฒนาโครงการพลังงานสะอาดในประเทศไทย
กิจกรรมและความร่วมมือดังกล่าวส่งผลให้สถาบันวิจัยพลังงานมีเครือข่ายการทำงานที่เข็มแข็งกับหน่วยงานหลักด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อมอันประกอบด้วยหน่วยงานภาครัฐ หน่วยงานภาคเอกชน และ มหาวิทยาลัยของไทย รวมทั้งหน่วยงานจากต่างประเทศ