สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า Wildlife Conserv

12/01/2021

วารสารกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ปีที่ 17 ฉบับที่ 1

12/01/2021

ความสำเร็จของงานวิจัย เมื่อเสือโคร่งในป่าไทยเพิ่มขึ้น
.
.
การจะฟื้นฟูสัตว์ป่าให้กลับมาอุดมสมบูรณ์คู่ป่าให้สำเร็จ สิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้ คือ “ความรู้” จากงาน “วิจัย”
.
เพราะเมื่อมี “ความรู้” ที่ถูกต้อง ก็จะนำไปสู่ “การจัดการ” ที่ถูกต้อง
.
เรื่องนี้มีตัวอย่างผลสำเร็จ คือ การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรเสือโคร่งในประเทศไทย
.
เมื่องานวันเสือโคร่งโลก ประจำปี 2563 หน่วยงานอนุรักษ์ทั้งภาครัฐและเอกชน แถลงร่วมกันว่า...
.
“ประเทศไทยมีประชากรเสือโคร่งในธรรมชาติประมาณ 160 ตัว เพิ่มขึ้นจากเดิมถึง 60-80 ตัว”
.
ส่วนหนึ่งของผลนั้น เกิดขึ้นจากการทำวิจัย ศึกษาความรู้ ในมิติต่าง ๆ แล้วนำความรู้ที่ได้นั้นมาบูรณาการเป็นงานอนุรักษ์ ป้องกันดูแลสัตว์ป่ากับถิ่นที่อยู่อาศัย
.
เพื่อให้เข้าใจภาพได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เราขอยกตัวอย่างการศึกษาของสถานีวิจัยสัตว์ป่าเขานางรำ ซึ่งได้ทำงานวิจัยเกี่ยวกับเสือโคร่งในด้านต่าง ๆ มากมายหลายมิติ
.
ตามชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าเป็น “สถานีวิจัยสัตว์ป่า” ดังนั้น วัตถุประสงค์หลักของที่นี่ คือ
.
ศึกษา รวบรวม แลกเปลี่ยนเทคนิค วิธีการศึกษาวิจัยด้านสัตว์ป่าและสภาพ แวดล้อมของสัตว์ป่า ตลอดจนเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐานสภาพแวดล้อมของสัตว์ป่าที่จำเป็นอย่างต่อเนื่อง และเพื่อบริหารความรู้ทางวิขาการให้ประชาชนเห็นความสำคัญของทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า
.
งานวิจัยเรื่องเสือโคร่งของที่นี่เริ่มต้นในปี พ.ศ. 2537 โดยใช้กล้องดักถ่ายภาพสัตว์ป่าตั้งรอจับภาพเสือโคร่ง
.
ในปีแรกถ่ายภาพเสือโคร่งได้เพียงภาพเดียว แต่ก็กลายเป็นจุดเริ่มต้นของการติดตามประชากรเสือโคร่งในประเทศไทย ต่อยอดมาจนถึงปัจจุบัน
.
ตัวอย่างผลงาน “ตามรอยเสือ” ของที่นี่ เช่น การศึกษานิเวศวิทยาของเสือในถิ่นที่อยู่อาศัยที่สำคัญ (เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง และทุ่งใหญ่นเรศวร)
.
การติดตามตรวจวัดประชากรของเสือโคร่งและเหยื่อ การแพร่กระจายของเสือโคร่งในผืนป่าตะวันตก - ฐานที่มั่นสำคัญ ที่พบเสือโคร่งมากที่สุดของประเทศ
.
เมื่อได้ศึกษานิเวศวิทยาเสือโคร่ง ก็ทำให้ทราบถึงปัจจัยแวดล้อมของเสือ ว่าเสือโคร่งตัวหนึ่งใช้ชีวิตอย่างไร มีพฤติกรรมเป็นอย่างไร ชอบกินอะไร...
.
เมื่อรู้ว่าเสือโคร่งชอบกินอะไร ก็นำไปสู่การประเมินจำนวน “เหยื่อ” หรือสัตว์ที่ถูกเสือกินว่ามีพอต่อความต้องการและจำนวนของเสือหรือไม่
.
หากมีป่า มีเสือ แต่ไม่มีกวาง ไม่มีกระทิง เสือโคร่งก็อยู่ไม่ได้ – ก็ต้องอนุรักษ์เหยื่อของเสือควบคู่ไปด้วย
.
หรือการรู้ว่าเสือโคร่งอาศัยอยู่ตรงไหน ทำให้ทราบว่า ที่ไหนมีเสือที่ไหนไม่มี
และนำไปสู่การหาคำตอบว่า มีหรือไม่มีเพราะอะไร
.
ไม่มีเพราะไม่มีเหยื่อให้ล่า หรือเพราะมีภัยคุกคามเข้าไปถึงพื้นที่ตรงนั้นใช่หรือไม่ หรือขนาดที่อยู่อาศัยมีน้อยเกินไปหรือไม่
.
เช่น จากการวิจัย ทำให้ทราบว่าที่ป่าหลายแห่งไม่มีเสือโคร่งเพราะป่ามีขนาดเล็ก เสือโคร่งตัวผู้ 1 ตัวใช้พื้นที่ 300 ตารางกิโลเมตร ตัวเมียใช้พื้นที่ 60-80 ตารางกิโลเมตร
.
ดังนั้น อย่างน้อย ๆ ที่สุด ก็ต้องดูแลพื้นที่ของเสือได้ไม่ต่ำกว่าข้อมูลที่ศึกษา
ซึ่งก็นำไปสู่การวางแผนงานอนุรักษ์ที่เข้มข้น รัดกุม และสอดคล้องกับสภาพความเป็นจริง
.
แต่เสือโคร่ง เป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่ได้หยุดอยู่นิ่งกับที่ และเป้าหมายไม่ได้มีเพียงแค่รักษาสิ่งที่มี แต่ยังหมายถึงการเพิ่มจำนวนให้มากขึ้น
.
ซึ่งก็สอดคล้องกับงานวิจัยอีกว่า มีเสือโคร่งจากป่าห้วยขาแข้ง ได้กระจายตัวไปอยู่หากินยังอุทยานแห่งชาติแม่วงก์ และอุทยานแห่งชาติคลองลาน และพื้นที่อื่น ๆ ในป่าตะวันตก
.
ดังนั้น ถ้าจะรักษาเสือโคร่งทั้งหมดให้อยู่รอดได้เช่นเดียวกับห้วยขาแข้ง ก็ย่อมต้องหมายถึงมาตรการป้องกันในพื้นที่รอบ ๆ ให้ดีด้วย
.
หรือการดูแลในภาพกว้างที่เรียกว่า “กลุ่มป่า” ที่ไม่เฉพาะเจาะจงเพียงเขตอนุรักษ์แห่งใดเพียงแห่งเดียว
.
ซึ่งเป็นสิ่งที่ประเทศไทย ได้ลงมือทำตลอดในหลายปีที่ผ่านมา จนมีตัวเลขชี้วัดและฐานข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนว่า เสือโคร่งในป่าไทยเพิ่มขึ้นจริง
.
โดยมีการศึกษาวิจัย สร้างองค์ความรู้ เป็นหนึ่งในปัจจัยเกื้อหนุนสำคัญ
.
.

#Wildlife #ฟื้นฟูสัตว์ป่า #ร่วมรักษาให้สัตว์ป่าคงอยู่
#สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า #WildlifeConservationBureau

11/01/2021

ในทุกวันมีเหตุการณ์มากมายเกิดขึ้นเกี่ยวกับสัตว์ป่า เราได้ย้อน 10 ข่าวที่เป็นที่พูดถึงมากที่สุดในปี 2563 เพื่อเตือนความจำว่าในปีนี้เราได้ผ่านอะไรมาบ้าง

#สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า
#กรมอุทยานฯ
#DNP

09/01/2021

!!!! ลุ้นนนนน กิจกรรมม !!!!
____“ วันเด็กแห่งชาติ " ____
.
.
เห็นหลายๆที่ ยกเลิกการจัดกิจกรรมวันเด็ก
เนื่องจากสถานการณ์โควิด - 19
แอดเลยมีกิจกรรมมาให้เด็กๆ และครอบครัว
มาร่วมสนุกกันผ่านทางเพจสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า
.
.
ง่ายๆเลย เพียงแค่ทำตามกฎิกาดังต่อไปนี้

1) กดไลค์เพจ และกดไลค์โพสนี้

2) แสดงความเห็นพร้อมแนบรูปถ่าย
เด็กๆในครอบครัว คู่กับสัตว์ป่า หรือสัตว์เลี้ยงก็ได้

------------------------------------------------
!!!!!เท่านี้ก็รอลุ้นรับของรางวัลได้เลย!!!!!!
------------------------------------------------
.
.
โดยจะประกาศรางวัล วันที่ 14 มกราคม 2564
.
ส่วนรางวัลจะเป็นอะไรนั้น มาลุ้นกันนนนนนน ^..^
แต่ต้องรีบหน่อยน้า เพราะของดี มีจำนวนจำกัดดด
.
.
#สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า
#WildlifeConservationOffice

08/01/2021

-- วัน วันหนึ่ง สำคัญไฉน --
.
ในหนึ่งปี มีวันสำคัญมากมาก ที่ระบุอยู่บนปฏิทิน
ไม่ว่าจะเป็น วันสำคัญทางศาสนา วันหยุดเทศกาล
วันสำคัญของชาติ และอื่นๆ
.
แต่น้อยนัก ที่จะระบุถึง
“วันสำคัญทางสิ่งแวดล้อม”
.
โดยวันสำคัญทางสิ่งแวดล้อมนั้นถูกระบุขึ้นเพื่อให้เราทุกคน
ได้ตระหนักถึงความสำคัญของเรื่องราวทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมต่างๆ และเพื่อเป็นจุดเริ่มต้นของการทำความเข้าใจของเรื่องราวเหล่านั้นอีกด้วย
.
แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะให้ความสำคัญกับวันที่กำหนดไว้พียงวันนั้นวันเดียว
เพราะการให้ความสำคัญทางสิ่งแวดล้อมเริ่มได้ที่ตัวเราทุกเมื่อ
.
มาทำทุกวันให้เป็นวันสำคัญกันเถอะ

มกราคม
14 วันอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของชาติ

กุมภาพันธ์
2 วันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก
13 วันรักษ์นกเงือก

มีนาคม
3 วันสัตว์ป่าและพืชป่าโลก
13 วันช้างไทย
14 วันหยุดเขื่อนโลก
21 วันป่าไม้โลก
22 วันน้ำโลก

เมษายน
12 วันป่าชุมชนชายเลนไทย
22 วันคุ้มครองโลก
27 วันสมเสร็จโลก

พฤษภาคม
10 วันต้นไม้ประจำปีของชาติ
22 วันสากลแห่งความหลากหลายทางชีวภาพ
23 วันเต่าโลก

มิถุนายน
5 วันสิ่งแวดล้อมโลก
8 วันทะเลโลก
16 วันเต่าทะเลโลก
17 วันต่อต้านปัญหาภัยแล้งและฝนแล้งของโลก

กรกฎาคม
29 วันอนุรักษ์เสือโคร่ง
31 วันพิทักษ์ป่าโลก

สิงหาคม
12 วันช้างโลก

กันยายน
1 วันสืบ นาคะเสถียร
16 วันโอโซนโลก
20 วันอนุรักษ์รักษา-คูคลองแห่งชาติ
22 วันอนุรักษ์แรดโลก

ตุลาคม
21 วันรักต้นไม้ประจำปีของชาติ

พฤศจิกายน
16 วันพิทักษ์มรดกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติของโลก

ธันวาคม
4 วันสิ่งแวดล้อมไทย
5 วันดินโลก
9-13 สัปดาห์มรดกโลก
26 วันคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ

08/01/2021

ว่าด้วยเรื่อง...
การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่
(The 6th extinction)
.
ตอนสุดท้าย
.
งานศึกษาชิ้นใหม่ ๆ หลายชิ้น ระบุตรงกันว่า อัตราการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตกำลังดำเนินไปเร็วกว่าที่เคยคาดการณ์ไว้ และหากเราไม่ลงมือแก้ไขปัญหาในทันที
มนุษยชาติจะได้รับผลกระทบมากเกินกว่าจะจินตนาการได้
.
วิกฤตการสูญพันธุ์ที่เกิดขึ้นจากมนุษย์ อย่างการเติบโตของจำนวนประชากร การทำลายถิ่นที่อยู่อาศัย การค้าสัตว์ป่า มลภาวะต่าง ๆ
.
และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สิ่งเหล่านี้เป็นส่วนผสมที่กำลังคุกคามสายพันธุ์สิ่งมีชีวิตหลายร้อยชนิดให้ยืนอยู่ขอบเหวของการสูญพันธุ์ในอัตราที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน
.
นักวิทยาศาสตร์ อธิบายว่า มันเป็นการทำลายระบบนิเวศบริการของธรรมชาติที่สำคัญ และมีผลต่อการดำรงชีวิตของผู้คน
.
โดยสรุปอัตราการสูญพันธุ์ที่เกิดขึ้นว่า มันเกิดขึ้นเร็วกว่าเดิมถึง 100 เท่า...
.
หรือหมายความว่าการสูญพันธุ์ที่เกิดขึ้นใน 1 ปี มีอัตราเทียบเท่าการสูญพันธุ์ที่เกิดขึ้นในรอบ 100 ปีในอดีต
.
และการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ที่ผ่าน ๆ มา ล้วนเกิดขึ้นจากภัยธรรมชาติ หรือผลกระทบจากการพุ่งชนของดาวเคราะห์น้อยที่ทำให้ไดโนเสาร์ถึงกาลอวสาน
.
แต่วิกฤตการสูญพันธุ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันเป็นผลที่เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์โดยตรง และผลกระทบจากกิจกรรมของมนุษย์กำลังทำให้สิ่งมีชีวิตถึงหนึ่งล้านสายพันธุ์มีโอกาสเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์
.
ปัจจุบัน มีหลายสายพันธุ์ที่มีจำนวนประชากรต่ำกว่า 1,000 ชีวิต เช่น สัตว์มีกระดูกสันหลังบนโลกจำนวน 515 สายพันธุ์กำลังอยู่ในวิกฤตใกล้สูญพันธุ์ ประมาณครึ่งหนึ่งอาจมีจำนวนประชากรน้อยกว่า 250 ชีวิต และมีแนวโน้มที่จะสูญพันธุ์ในอีก 20 ปี ข้างหน้า
.
นอกจากนี้ กว่า 237,000 สายพันธุ์ นอกเหนือจาก 515 สายพันธุ์กำลังอยู่ในวิกฤตใกล้สูญพันธุ์ ณ ขณะนี้ ได้สูญพันธุ์ไปแล้วตั้งแต่ ค.ศ. 1900
.
และสัตว์ที่กำลังเผชิญหน้ากับวิกฤตการสูญพันธุ์ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในพื้นที่ป่าเขตร้อนที่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากการบุกรุกถิ่นฐานของมนุษย์
.
หากไม่มีความพยายามในการอนุรักษ์ที่มากขึ้น ก็มีความเป็นไปได้มากที่สัตว์ทั้ง 515 สายพันธุ์จะหายไปภายในทศวรรษหน้า
.
นี่เป็นโอกาสสุดท้ายของมนุษยชาติ สิ่งที่เราทำในระหว่าง 10-15 ปีข้างหน้า จะเป็นตัวกำหนดความหลากหลายทางชีวภาพบนโลก และอนาคตของเผ่าพันธุ์มนุษย์
.
ในความเห็นของนักวิทยาศาสตร์ พวกเขาตั้งข้อสังเกตว่า แม้สิ่งมีชีวิตต่างๆ อาจดูห่างไกลจากตัวเรา และไม่เกี่ยวข้องกับการใช้ชีวิตประจำวัน แต่ประเด็นสำคัญ คือ...
.
มนุษย์ไม่อาจแยกตัวออกจากธรรมชาติ เราล้วนเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งแวดล้อม ชีวิตของเราขึ้นอยู่กับ อาหาร น้ำ อากาศ และระบบนิเวศอื่น ๆ หากเรายังคงทำลาย สิ่งเหล่านั้นก็จะย้อนกลับมาสร้างอันตรายให้แก่เรา
.
เจน กูดดอลล์ นักสัตววิทยาชาวอังกฤษ ให้ความเห็นต่อวิกฤตการสูญพันธุ์ครั้งนี้ว่า...
.
“เรากำลังใช้ทรัพยากรธรรมชาติของโลกราวกับว่าเป็นของที่ไม่มีวันหมด และให้ความสำคัญเรื่องการพัฒนาเศรษฐกิจก่อนการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม ซึ่งตัวเลขที่เพิ่มขึ้นจะยิ่งทำให้พืชและสัตว์ค่อย ๆ สูญพันธุ์ สุขภาพของระบบนิเวศก็จะถูกทำลาย เพราะว่าทุกสายพันธุ์ล้วนมีบทบาทเชื่อมร้อยกันอย่างซับซ้อนเป็นห่วงโซ่ของชีวิต”
.
ตัวอย่างหนึ่งที่เห็นได้ชัดถึงการเชื่อมร้อยของระบบนิเวศ ซึ่งมีความอ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลง คือ เรื่องการล่มสลายของระบบนิเวศสาหร่ายทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกเหนือเมื่อปี 1990
.
เนื่องจากการทำประมงที่เกิดขนาด ทำให้เหล่าวาฬเพชรฆาตต้องอาศัยนากทะเลเป็นเหยื่อ ซึ่งนากทะเลนั้นถือเป็นตัวควบคุมประชากรเม่นทะเล เมื่อนากลดลงจำนวนเม่นทะเลก็เพิ่มมากขึ้น และได้เข้าไปกัดกินสาหร่ายทะเลทำให้สมดุลนิเวศได้รับ
.
ความเสียหาย และยังส่งผลต่อบรรดาสัตว์น้ำน้อยใหญ่ที่ต้องอาศัยสาหร่ายทะเลเป็นแหล่งที่อยู่อาศัย
.
นักวิทยาศาสตร์ได้อธิบายถึงความเชื่อมโยงอีกกรณี อย่างการระบาดของ COVID-19 อันเป็นตัวอย่างปฏิสัมพันธ์ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศที่ส่งผลกระทบมาสู่สุขภาพของคนเรา
.
ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า การระบาดของ COVID-19 มีต้นกำเนิดมาจากค้างคาว และอาจถูกส่งต่อมาถึงมนุษย์ผ่านสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์อื่น ซึ่งอาจเกิดขึ้นจากตลาดค้าสัตว์ป่า โดยการระบาดของไวรัสในยุคปัจจุบัน จำนวนไม่น้อยกว่า 30-50 สายพันธุ์
.
ที่มีผลกระทบต่อมนุษย์ในช่วง 3 ทศวรรษที่ผ่านมา เช่น โรคซาร์ส เมอร์ส อีโบลา ล้วนมีที่มาปัญหาเดียวกัน คือ การทำลายถิ่นที่อยู่อาศัย และการค้าสัตว์ป่าที่ผิดกฎหมาย
.
หากโลกยังคงสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพต่อไปจะมีผลกระทบเรื่องอื่น ๆ ตามมาอีก
.
“นี่ไม่ใช่ทางเลือก นี่คือการต่อสู้เพื่อความอยู่รอดของสิ่งมีชีวิตและมนุษยชาติ”
.
.
#The6thextinction #การสูญพันธุ์ครั้งที่6 #สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า #WildlifeConservationBureau #ร่วมรักษาให้สัตว์ป่าคงอยู่

07/01/2021

๘ มกราคม
วันคล้ายวันประสูติ
สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา
.
เป็นที่ทราบกันดีว่า พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์ ทรงมีพระปรีชาสามารถรอบด้าน เนื่องจากทรงมีความสนพระทัยในด้านต่าง ๆ หลายด้าน ไม่ว่าจะเป็น ด้านกีฬา (แบตมินตัน ขี่ม้า) ด้านศิลปกรรม (การออกแบบเสื้อผ้า)
.
และนอกจากที่กล่าวมานี้ พระองค์ยังทรงมีความสนพระทัยและให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ โดยมีโครงการในพระอุปถัมภ์คือ
“โครงการอนุรักษ์แนวปะการังและสิ่งมีชีวิตใต้ทะเลไทย ในพระดำริฯ”
.
โดยโครงการมีการดำเนินการที่สำคัญด้านต่างๆ ได้แก่​
- ด้านการอนุรักษ์สัตว์ทะเลหายากและใกล้สูญพันธุ์​ มีการจัดตั้งหน่วยย่อยปฐมพยาบาลสัตว์ทะเลหายาก และชุดเคลื่อนที่เร็วและประสานงานเพื่อช่วยชีวิตสัตว์ทะเลหายาก
- ด้าน​การอนุรักษ์ท้องทะเลไทยและแนวปะการัง​ มีการวางปะการังเทียม เพื่อเป็นแหล่งอาศัยของสิ่งมีชีวิตใต้ทะเลทั้งฝั่งอ่าวไทยและทะเลอันดามัน จำนวน 1,850 แท่ง
.
และจากการติดตามประเมินผลพบสัตว์ทะเลในพื้นที่ดังกล่าวมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น​ และด้านการรณรงค์ปลูกจิตสำนึกและประชาสัมพันธ์​ มีการจัดกิจกรรมเก็บขยะแนวชายฝั่งทะเล และปล่อยพันธุ์เต่าทะเลหายากคืนสู่ธรรมชาติ​
.
ตลอดจนรณรงค์ในการรักษาสิ่งแวดล้อม​ ไม่ทำลายสัตว์ทะเลหายาก ไม่ทิ้งขยะลงในทะเล​ เพื่อฟื้นคืนความสมบูรณ์และความสมดุลทางธรรมชาติให้แก่ท้องทะเลไทย อีกทั้งสัตว์ทะเลหายากไม่ให้ถูกทำลายเพิ่มขึ้น

07/01/2021

สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ

อยากจะชวนเธอมาเล่นน้ำ...
.
#สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าภูเขียว
#สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า
#WildlifeConservationOffice

ถึงจะหนาว แต่มันสนุกนี่นา

07/01/2021

ว่าด้วยเรื่อง...
การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่
(The 6th extinction)
.
ตอนที่ 2
.
ว่าด้วยเรื่องการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ - นับแต่อดีตเป็นต้นมา โลกเผชิญหายนะเรื่องการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ของสิ่งมีชีวิตมาแล้วถึง 5 ครั้ง
.
แต่การสูญพันธุ์ครั้งใหม่กลับเดินหน้าเข้ามาหาเราอย่างรวดเร็ว
และนักวิทยาศาสตร์จำนวนมากจากทั่วโลกต่างก็พันธงว่า พวกเราทุกคนในฐานะมนุษย์ล้วนสร้างปัจจัยเร่งให้เกิดหายนะก่อนกำหนด
.
อะไรทำให้การสูญพันธุ์เกิดขึ้นเร็ว...
.
เหตุผลอันดับแรก คือ การที่สัตว์ป่าต้องสูญเสียถิ่นที่อยู่อาศัย เพราะป่าถูกทำลาย
ปัจจุบันโลกเรามีพื้นที่ป่าลดน้อยลงอย่างมาก แถมที่มีอยู่ก็กระจายกันเป็นหย่อม ไม่เชื่อมต่อถึงกัน
.
การสูญเสียป่าเป็นภัยต่อสัตว์ที่อยู่ในบัญชีแดงของสหภาพเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ IUCN Red List โดยสัตว์ได้รับผลกระทบราว 85% สายพันธุ์จากทั้งหมด
.
และแน่นอนว่า สิ่งที่ทำลายป่าได้ ไม่ใช่ใครที่ไหน นอกจากการเข้าไปยึดพื้นที่ป่าของมนุษย์เรานี่ล่ะ
.
ขณะเดียวกัน มนุษย์เรายังมีส่วนรุกรานป่าทางอ้อมโดยการเชื้อเชิญ ‘ชนิดพันธุ์ต่างถิ่น’ (invasive specie) ให้เข้ามาทำร้านชนิดพันธุ์ประจำถิ่นทั้งโดยตั้งใจและไม่ได้ตั้งใจ
.
สัตว์ต่างถิ่นบางพวก แข็งแรง เอาตัวรอดเก่ง แต่ก็กลับไปทำลายวงจรชีวิตชนิดพันธุ์ประจำถิ่น จนวงโซ่อาหารที่มีอยู่ขาดตอน
.
ในประเทศไทยมีพืชต่างถิ่น 36 ชนิด อาทิ ‘จอกหูหนูยักษ์’ เมื่อโตเต็มที่จะมีใบเบียดเสียดกันมากและซ้อนทับกันเป็นชั้นหนาเต็มผืนน้ำไปหมด ทำให้แสงแดดส่องลงมาไม่ถึงและน้ำขาดออกซิเจน
.
มีสัตว์ต่างถิ่นอีก 56 ชนิด อาทิ ‘หอยเชอรี่’ Pomacea canaliculata ที่มีทักษะแย่งอาหารเป็นเลิศ คอยแย่งอาหารหอยโข่งพันธุ์พื้นเมือง Pila spp และมักผสมพันธุ์กับหอยโข่งจนมีการปนเปื้อนทางพันธุกรรม
.
นอกจากนั้น ปัจจัยจากมลภาวะที่เราใช้และปล่อย เช่น พวกสารเคมีต่าง ๆ ก็เข้าไปปนเปื้อนอยู่ในสภาพแวดล้อม กระทบต่อสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก
.
หรืออยากการใช้ถุงพลาสติกก็เช่นกัน ซึ่งปัจจุบันพื้นที่อนุรักษ์ในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นอุทยานแห่งชาติหรือเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ได้รณรงค์อย่างแข็งขันให้ผู้เข้าเที่ยวชมลดการนำบรรจุภัณฑ์พลาสติกชนิดใช้ครั้งเดียวทิ้งเข้าไปในพื้นที่อนุรักษ์
.
เพราะเมื่อพลาสติกเหล่านั้น หลุดรอด ปลิดภัยเข้าไปในระบบนิเวศ สัตว์ป่าก็จะกลายเป็นผู้ที่ได้รับผลกระทบนี้อย่างเต็มประดา
.
ดังปรากฏในข่าวสารมากมาย เรื่องความตายของสัตว์ป่าที่มาจากพลาสติก
.
.
จะเห็นว่า...
.
สิ่งต่าง ๆ ที่เราทำ ล้วนมีส่วนเกี่ยวข้อง และทำให้การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ดำเนินไปอย่างรวดเร็ว
.
.

#The6thextinction #การสูญพันธุ์ครั้งที่6 #สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า #WildlifeConservationOffice #ร่วมรักษาให้สัตว์ป่าคงอยู่

06/01/2021

ว่าด้วยเรื่อง...
'การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ (The 6th extinction)'
.
[ตอนที่ 1]
.
เชื่อว่าผู้อ่าน แฟนตัวยง ของสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า คงเคยได้ยินคำว่า ‘การสูญพันธุ์ครั้งที่ 6’ (The 6th extinction) ...
.
โดยเฉพาะในช่วงทศวรรษนี้ คำคำนี้ถูกใช้บ่อยขึ้น เพื่ออธิบายถึงสภาพความเป็นไปที่สิ่งมีชีวิตบนโลกเรากำลังเผชิญอยู่ ณ ปัจจุบัน
.
เรื่องนี้อาจฟังดูราวเหมือนภาพยนตร์วันสิ้นโลก แต่ในความเป็นจริง ทราบหรือไม่ว่าหายนะนั้น กำลังเขยิบเข้ามาใกล้ขึ้นทุกขณะ
.
นับแต่โลกถือกำเนิดขึ้นมา ธรรมชาติ สมดุล วงจร ก่อให้เกิดการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตระดับล้างโลกมาแล้วถึง 5 ครั้งใหญ่ ๆ
.
ในแต่ละครั้ง ได้กวาดสายพันธุ์สิ่งมีชีวิตไปราว 50-90 % ไปจากโลก กลายเป็นจุดจบของสิ่งมีชีวิตหลายสายพันธุ์ แต่ชั่วขณะต่อมาก็เป็นจุดเริ่มต้นของอีกหลายชีวิต ที่แตกหน่อแผ่กิ่งก้านสาขาในช่วงเปลี่ยนผ่าน วนเวียนเช่นนั้นอยู่เสมอ...
.
ว่าแต่ การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ หมายถึงอะไร - คำถามนี้สามารถอธิบายสั้น ๆ ได้ว่า...
.
มันคือการทำลายล้างทางชีวภาพ
โดยมีอัตราประชากรของสิ่งมีชีวิตทั่วโลก
ลดลงอย่างรวดเร็ว
.
จริง ๆ แล้ว การสูญพันธุ์เป็นเรื่องพื้นฐาน เพราะในแต่ละวันจะมีสัตว์หรือพืชสายพันธุ์เกิดใหม่ พร้อม ๆ กับมีสายพันธุ์ที่ค่อย ๆ สูญหายไป
.
โดยทางสถิติเคยบันทึกเอาไว้ว่า... ในรอบ 100 ปี จะมีสายพันธุ์หายไม่เกิน 1 ใน 10,000 สายพันธุ์
.
แต่ ‘การสูญพันธุ์ครั้งที่ 6’ สิ่งมีชีวิตกลับสูญพันธุ์ในอัตราที่สูงผิดปกติ กล่าวคือ
.
เรากำลังสูญเสียสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 2 สายพันธุ์ต่อ 10,000 สายพันธุ์ในรอบ 100 ปี
ซึ่งนั่นจะทำให้เกิดผลกระทบแบบโดมิโน่ ส่งผลให้ระบบนิเวศพังลงมาทั้งระบบ
.
การสูญพันธุ์ในอดีต ครั้งแรกเกิดขึ้นปลายยุคออร์โดวิเชียน เมื่อราว 443 ล้านปีที่แล้ว ยุคน้ำแข็งที่รุนแรงทำให้ระดับน้ำทะเลลดลงถึง 100 เมตร ทำให้ชนิดพันธุ์ซึ่งส่วนใหญ่ใช้ชีวิตอยู่ใต้น้ำราวร้อยละ 60 – 70 ต้องสูญพันธุ์ไป และเมื่อน้ำแข็งละลายก็ทำให้มหาสมุทรขาดออกซิเจน
.
ครั้งที่ 2 การสูญพันธุ์ ณ ปลายยุคเดโวเนียน เมื่อราว 360 ล้านปีที่แล้ว การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศครั้งใหญ่ที่ยาวนานทำให้ชนิดพันธุ์ที่อาศัยในน้ำตื้นสูญพันธุ์ไปกว่าร้อยละ 70 รวมถึงปะการังจำนวนมหาศาล
.
ครั้งที่ 3 การสูญพันธุ์ ณ ยุคเพอร์เมียน – ไตรแอสสิค เมื่อราว 250 ล้านปีที่แล้ว เป็นการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ ทำให้ชนิดพันธุ์กว่าร้อยละ 95 ต้องสูญพันธุ์ไปรวมทั้งไทรโลไบท์และแมลงขนาดใหญ่ เป็นเหตุการณ์ที่เชื่อมโยงกับการระเบิดของภูเขาไฟที่ทวีปไซบีเรียนที่ส่งผลให้โลกร้อนขึ้นอย่างรุนแรงและต่อเนื่อง
.
ครั้งที่ 4 การสูญพันธุ์ ณ ยุคไตรแอสสิค- จูราสสิค เมื่อราว 200 ล้านปีที่แล้ว เป็นการสูญพันธุ์ที่เกิดจากภูเขาไฟระเบิดอีกครั้ง ทำให้ชนิดพันธุ์สูญพันธุ์ราวร้อยละ 75 และทำให้พื้นผิวโลกปราศจากสิ่งมีชีวิตอื่น และทำให้ไดโนเสาร์ยึดครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของโลก
.
และครั้งที่ 5 การสูญพันธุ์ ณ ยุคครีเตเชียส และเทอเธียรี เมื่อราว 65 ล้านปีที่แล้ว เกิดจากอุกกาบาตขนาดใหญ่ชนโลกที่ประเทศเม็กซิโก หลังจากที่เกิดภูเขาไฟระเบิดครั้งใหญ่ในพื้นที่ที่เป็นประเทศอินเดียในปัจจุบัน ทำให้ไดโนเสาร์และแอมโมไนท์สูญพันธุ์ และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมรวมถึงมนุษย์ยึดครองพื้นผิวโลก
.
พอเราได้ย้อนดู เรื่องการสูญพันธุ์ครั้งที่ผ่าน ๆ มา ก็พอเห็นภาพเลา ๆ ได้ว่า เกิดขึ้นจากสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ทั้งในและนอกโลก มาเหตุและปัจจัยที่ทำให้การสูญพันธุ์เกิดขึ้น
.
ทว่า...สำหรับการสูญพันธุ์ครั้งที่ 6 นี้ ดูเหมือนว่า ปัจจัยที่นักวิทยาศาสตร์ เริ่มสรุปสาเหตุออกมาได้ ดูเหมือนว่าจะมีเรื่องราวของสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งเข้ามาเกี่ยวข้อง ในฐานะตัวเร่งให้เกิดการสูญพันธุ์
.
ซึ่งผลงานวิจัยหลายชิ้นต่างสรุปตรงกันว่า “มนุษย์” คือส่วนหนึ่งของปัญหานี้
ว่าแต่ “มนุษย์ทำอย่างไร ให้เกิดการสูญพันธุ์ครั้งที่ 6 เกิดขึ้นได้ เราจะไขปริศนานี้ ในตอนต่อไป
.
.

#The6thextinction #การสูญพันธุ์ครั้งที่6 #สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า #WildlifeConservationOffice #ร่วมรักษาให้สัตว์ป่าคงอยู่